31 stycznia odbyła się uroczystość prezentacji i przekazania do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu odzyskanej straty wojennej. Dzieło powróciło do macierzystej kolekcji po niemal 80 latach. Jeszcze do niedawna znajdowało się ono na liście polskich strat wojennych. Dzięki badaniom proweniencyjnym zidentyfikowano je w zbiorach Muzeum Narodowego w Sztokholmie.
„Do Polski powróciło dzieło zaliczane do najcenniejszych obiektów utraconych w wyniku II wojny światowej. To obraz wyjątkowej klasy, który będzie niewątpliwie ozdobą Muzeum Narodowego we Wrocławiu” - powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.
Obraz powstał w 2. połowie lat 30. XVI wieku w warsztacie Lucasa Cranacha starszego (1472-1553), czołowego niemieckiego malarza i rytownika doby renesansu, silnie związanego z reformacją. Dzieło zostało ufundowane przez rodzinę kupca Konrada von Günterode i Anny z domu von Alnpeck, o czym świadczą herby umieszczone w dolnej partii obrazu. Para fundatorów wraz z czwórką swych dzieci uwieczniona została na obrazie w scenie opłakiwania Chrystusa obok postaci biblijnych: Marii - matki Jezusa, Marii Magdaleny oraz Jana Ewangelisty.
„To obraz rzeczywiście niezwykły. Choć zostawiamy bliższej lub dalszej przyszłości nasze rozważania na temat autorstwa, kręgu artystycznego i warsztatu, to nie ulega wątpliwości, że w duchu dzieło to jest do końca cranachowskie. To rzeczywiście ten wybitny artysta pierwszej połowy XVI wieku niemieckiego renesansu tworzył właśnie takie kreacje, przepojone duchem przeżycia religijnego, ale też i pierwiastkami humanistycznymi, renesansowymi, prezentacją człowieka. Tu dochodzi to szczególnie do głosu” – wskazał dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski.
Obraz trafił do wrocławskich zbiorów muzealnych z Kaplicy Książęcej kościoła klasztornego cystersów pw. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Lubiążu. W 1880 r. został włączony do zbiorów Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych we Wrocławiu. W czasie II wojny światowej „Opłakiwanie Chrystusa” wywieziono do składnicy dzieł sztuki w Kamieńcu Ząbkowickim, gdzie znajdowało się ono do końca 1945 r. W lutym 1946 r. miało miejsce włamanie do składnicy, podczas którego zaginęło ponad 100 obrazów, wśród których zapewne znajdowało się także „Opłakiwanie Chrystusa”.
Po zakończeniu II wojny światowej Wrocław znalazł się w granicach Polski i na mocy przepisów prawa międzynarodowego państwo polskie stało się sukcesorem spuścizny materialnej miasta, w tym również utraconych wrocławskich zbiorów artystycznych. Dzieło powstałe w warsztacie Lucasa Cranacha starszego zostało wpisane na listę zaginionych i poszukiwanych polskich strat wojennych.
Masz dla nas ciekawy temat lub jesteś świadkiem wyjątkowego zdarzenia? Napisz do nas na adres [email protected]!