- Wrocław uczci 81. rocznicę Powstania Warszawskiego minutą ciszy i głównymi obchodami przy Pomniku Rotmistrza Pileckiego.
- W uroczystościach wezmą udział Powstańcy Warszawscy mieszkający we Wrocławiu, którzy po wojnie znaleźli tu swój nowy dom.
- Miasto pamięta o bohaterach przez cały rok, czego dowodem są liczne miejsca pamięci i wydarzenia, takie jak koncert "Wrocław śpiewa z Warszawą".
- Odkryj, jak Wrocław pielęgnuje pamięć o Powstaniu i dlaczego losy Powstańców stały się nierozerwalną częścią historii miasta.
Dokładnie o godzinie "W", 1 sierpnia, Wrocław na minutę zamrze. Dźwięk syren alarmowych, który rozlegnie się w całym mieście, będzie nie tylko testem systemu ostrzegania, ale przede wszystkim wezwaniem do chwili zadumy i oddania hołdu tym, którzy 81 lat temu stanęli do nierównej walki o wolną Polskę.
Główne obchody rocznicowe odbędą się przy Pomniku Rotmistrza Witolda Pileckiego na Promenadzie Staromiejskiej. W uroczystości wezmą udział Powstańcy Warszawscy mieszkający we Wrocławiu, w tym kpt. Stanisław Wołczaski ps. "Kazimierz". Oprawę zapewni Wojskowa Asysta Honorowa Garnizonu Wrocław, a w programie przewidziano Apel Pamięci, salwę honorową oraz ceremonię złożenia kwiatów.
"Wrocław pamięta. Pamięta o bohaterach Powstania Warszawskiego nie tylko 1 sierpnia, ale przez cały rok. Wielu z nich mieszkało i nadal mieszka we Wrocławiu. Przez minione osiem dekad budowali razem z nami to miasto – jego wspólnotę, tożsamość i siłę" – podkreśla Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia. Jak dodaje, Powstańcy współtworzyli wrocławskie uczelnie, zakłady pracy i środowiska twórcze, a ich losy stały się nierozerwalną częścią historii miasta.
Bohaterowie, dla których Wrocław stał się drugim domem
Po zakończeniu II wojny światowej Wrocław stał się nowym domem dla ponad 300 uczestników Powstania Warszawskiego. Dziś w stolicy Dolnego Śląska mieszka sześciu z nich – żywych świadków historii, którzy niestrudzenie dzielą się swoimi wspomnieniami z kolejnymi pokoleniami.
Jednym z nich jest Włodzimierz Ruśkiewicz ps. "Ryś", który jako nastolatek był łącznikiem i listonoszem w Harcerskiej Poczcie Polowej. Po wojnie osiadł we Wrocławiu, gdzie przez lata pracował jako konstruktor w zakładach "Dolam". To tutaj spełnił też swoje największe marzenie. "50 lat spędziłem w powietrzu, przelatałem 2,5 tys. godzin" – wspomina pan Włodzimierz, który został pilotem szybowców.
Obok niego historię Powstania we Wrocławiu pielęgnują:
- Maria Urbaniec‑Downarowicz ps. "Myszka" – łączniczka legendarnego batalionu "Zośka".
- Teresa Moździerz ps. "Sokół" – harcerka Szarych Szeregów, sanitariuszka.
- Barbara Majewska‑Krzysik ps. "Ewa" – łączniczka w czasie Powstania.
- Stanisław Wołczaski ps. "Kazimierz" – jako 14-latek kolportował podziemną prasę.
- Danuta Watach ps. "Teresa" – sanitariuszka i kierująca ruchem podczas walk.
Jak Wrocław uczci 81. rocznicę?
Pamięć o bohaterach będzie widoczna w całym mieście:
- Komunikacja miejska: Od 31 lipca w pojazdach MPK Wrocław wyświetlane są plansze informacyjne, a 1 sierpnia autobusy i tramwaje wyjadą na trasy udekorowane biało-czerwonymi flagami.
- Tarczyński Arena: Membrana stadionu zostanie podświetlona na biało-czerwono 1 sierpnia w godzinach od 21:00 do 22:00.
- Wyjątkowy koncert i nowy wrocławski krasnal
W niedzielę, 3 sierpnia, o godzinie 12:00 odbędzie się koncert „Wrocław śpiewa z Warszawą”. Na podwórku przy ul. Komuny Paryskiej 3, tuż obok muralu "Warszawiacy – Powstańcy – Wrocławianie", wystąpi Ferajna z Hoovera, która zaprezentuje pieśni powstańcze w klimacie warszawskiej kapeli. Gośćmi specjalnymi będą wrocławscy Powstańcy wraz z rodzinami. Wstęp jest wolny.
Podczas wydarzenia, organizowanego przez Fundację Pokolenie Kolumbów, odsłonięty zostanie także nowy krasnal. Figurka, powstała z okazji 10. edycji kampanii BohaterON, upamiętni uczestników Powstania i stanie się kolejnym trwałym symbolem ich heroizmu w przestrzeni miejskiej.
Ślady pamięci na mapie Wrocławia
Pamięć o Powstaniu Warszawskim jest we Wrocławiu żywa przez cały rok. Świadczą o tym liczne miejsca upamiętniające bohaterów i tragiczne losy ludności cywilnej:
- Pomnik Rotmistrza Witolda Pileckiego na Promenadzie Staromiejskiej.
- Mural "Warszawiacy – Powstańcy – Wrocławianie" przy ul. Komuny Paryskiej.
- Pomnik ofiar niemieckiego obozu przejściowego Burgweide przy ul. Sołtysowickiej.
- Tablica pamiątkowa w kościele garnizonowym pw. św. Elżbiety.
- Symboliczny kanał powstańczy na wystawie głównej w Centrum Historii Zajezdnia.
Te miejsca, podobnie jak coroczne obchody, przypominają, że historia Powstania Warszawskiego to także ważna część tożsamości współczesnego Wrocławia.
