Wrocław

Słynne kamienice Jaś i Małgosia mają już ponad 500 lat! To dawne domy altarystów

2025-03-24 12:54

Urokliwe kamieniczki „Jaś” i „Małgosia” we Wrocławiu to zabytkowe perły architektury z bogatą historią sięgającą średniowiecza. Budynki, którymi zachwycają się turyści mają już ponad 500 lat! Poznajcie ich tajemnice i architektoniczne detale.

Rynek we Wrocławiu to jeden z największych i najpiękniejszych rynków w Polsce, jak i w Europie. Atrakcją są tu liczne zabytki, w tym historyczne kamienice "Jaś" i "Małgosia" przy kościele św. Elżbiety. Te dwie średniowieczne budowle, połączone arkadą, stanowią malowniczy element północno-zachodniego narożnika Rynku. Co sprawia, że są tak wyjątkowe?

Jaś i Małgosia we Wrocławiu. Ponad 500 lat historii słynnych kamienic

Kamieniczki powstały w XV wieku jako część zespołu domów altarystów kościoła farnego św. Elżbiety. Między nimi, pod arkadą, znajdowało się wejście na cmentarz – o tym przypomina łaciński napis "Mors Ianua Vitae" – Śmierć bramą życia. W okresie średniowiecza kamienice pełniły rolę domów altarystów. Altaryści, nazywani byli również ołtarznikami. Byli to duchowni katoliccy, którzy mieszkali obok świątyni i dbali o kościelne ołtarze.

Warto przyjrzeć się kamienicy „Jaś” (ul. św. Mikołaja 1), która w rzeczywistości jest połączeniem dwóch dawnych domów. Swoją siedzibę miał tutaj znany wrocławski rzeźbiarz i grafik Eugeniusz Get-Stankiewicz. Na elewacji można zauważyć kolorowe plamy. Artysta podobno oznaczał w ten sposób budynki, które wymagają renowacji. Jest też teoria, że był to proces twórczy, który wskazywał na jego nastrój danego dnia.

„Małgosia” i jej tajemnice

"Małgosia" (ul. Odrzańska 39/40) również powstała w XV wieku, a gruntownie przebudowano ją w 1564 roku. Wtedy zyskała trzecią kondygnację. Warto zwrócić uwagę na kamienne obramienia okien i kratę z godłem z 1564 roku. Ciekawostką jest wbudowany w narożnik "Małgosi" fragment romańskiej kolumny, pochodzący z opactwa benedyktyńskiego na Ołbinie. Obecnie fragment ten można podziwiać w Muzeum Architektury we Wrocławiu.

Skąd nazwa „Jaś” i „Małgosia”?

Brama między kamieniczkami zyskała barokową formę w 1728 roku dzięki Christophowi Hacknerowi. Współczesną nazwę "Jaś i Małgosia" nadali kamienicom powojenni osadnicy, widząc w nich parę trzymającą się za ręce.

„Jaś” i „Małgosia” to symbole Wrocławia

W latach 1959-1960 przeprowadzono remont, podczas którego odkryto renesansowe zdobienia. W latach 90. XX wieku "Jaś" stał się warsztatem miedziorytu Eugeniusza Geta-Stankiewicza. Na placu za kamieniczkami znajduje się pomnik Dietricha Bonhoeffera.

Kamieniczki „Jaś” i „Małgosia” to nie tylko zabytki architektury, ale także symbole Wrocławia, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas wizyty w stolicy Dolnego Śląska.

Słynne kamienice Jaś i Małgosia mają już ponad 500 lat! To dawne domy altarystów