Srebrna Góra, czyli Perła Gór Sowich. Tutaj znajdziesz spokój wśród natury
Srebrna Góra to wieś w województwie dolnośląskim, która znajduje się w powiecie ząbkowickim, w gminie Stoszowice. Miejscowość położona jest w niezwykle malowniczym zakątku Polski, w sercu Gór Sowich, wzdłuż stromej doliny, na wysokości od około 400 m n.p.m. do 600 m n.p.m. - najwyższym punktem w okolicy jest Góra Warowna, która wznosi się na 686 m n.p.m.
Wieś znajduje się w głębokiej, wąskiej dolinie oddzielającej Góry Sowie od Gór Bardzkich, co sprawia, że jest idealnym miejscem do podziwiania pięknych górskich krajobrazów. Co ciekawe, dawniej Srebrna Góra była miastem. Było to dokładnie od 1536 do 1945 roku. W latach 1975–1998 wieś znajdowała się w byłym województwie wałbrzyskim.
Z danych Narodowego Spisu Powszechnego wynika, że Srebrna Góra w 2021 roku liczyła 936 mieszkańców.
Polecany artykuł:
Co warto wiedzieć o historii Srebrnej Góry?
Początkowo Srebrna Góra była niewielką osadą górniczą, która wykorzystywała okoliczne złoża rud srebra, z czasem jednak stała się jednym z ważniejszych ośrodków gospodarczych regionu. W 1536 roku, na mocy przywileju książąt ziębickich, Srebrna Góra uzyskała prawa miejskie. To przełomowy moment w jej historii, bo przyczynił się do rozwoju infrastruktury i rozkwitu osady. W kolejnych wiekach, eksploatacja srebra zaczęła stawać się jednak nieopłacalna. Wydobycie srebra w Srebrnej Górze zostało całkowicie porzucone, a samo miasto zaczęło podupadać. Mimo prób reaktywacji górnictwa w 1754, 1812 i 1866 roku, nie przyniosły one pożądanych rezultatów.
W 1765 roku rozpoczęto budowę twierdzy górskiej. Ogromną fortecę ukończono w 1778 roku. W tym czasie miejscowość była znana w dokumentach jako Sylberberga, a także pod nazwą Silberberg, co później zostało przetłumaczone na polski jako Srebrna Góra.
Miejscowość powoli odzyskiwała znaczenie. W 1807 roku, podczas napoleońskiej kampanii wojennej, Twierdza Srebrnogórska była oblegana przez wojska napoleońskie, a w wyniku ostrzału artylerii spłonęła część zabudowy miasta. Po zakończeniu II wojny światowej, Srebrna Góra została włączona do Polski. Początkowo miejscowość nosiła nazwę Srebrnogóra, która później została zmieniona na Srebrną Górę. Nowa administracja zdegradowała miejscowość do rangi wsi.
Najważniejsze atrakcje Srebrnej Góry
Dziś, Srebrna Góra rozwija turystykę. To atrakcja dla miłośników historii, ale i wspaniałych górskich krajobrazów. Znajdziemy tu spokój z dala od wielkich miast.
Największą atrakcją jest tu oczywiście Twierdza Srebrna Góra. Co wiemy o tej wyjątkowej budowli?
- W całej twierdzy znajdowało się łącznie 299 kazamat i 52 izby strzeleckie. W razie wojny załoga mogła liczyć od 3756 do 5000 żołnierzy. Artyleria forteczna składała się z 264 dział, haubic i moździerzy. Według ówczesnych przewidywań miejscowy garnizon forteczny mógł się bronić nawet rok. Magazyny forteczne były zaopatrzone w żywność, broń, amunicję i opał. Ponad to były tu warsztaty rzemieślnicze, lazarety, browar, piekarnia, laboratorium amunicyjne, izby żołnierskie oraz stajnie
- czytamy na stronie Gminy Stoszowice.
W twierdzy było też więzienie, w którym przetrzymywano m.in. rozbójnika Alfreda Exnera. W ok. 1800 roku napadał na bogatych, a swoje łupy przekazywał biednym.
Inne zabytki Srebrnej Góry
Srebrna Góra to nie tylko słynna twierdza. Warto poznać bliżej samą miejscowość. Zachowała się tu piękna zabudowa rynku i klimatyczne kamienice.
Do rejestru zabytków wpisane są m.in.:
- Twierdza
- Kościół parafialny pw. śś. Piotra i Pawła,
- Kościół ewangelicki
- Villa Hubertus, czyli dawne Schronisko „Pod Fortami”, ul. Kręta 2, z przełomu XIX i XX w.
- Sztolnia nr 2, w dawnej kopalni srebra
- Budowle inżynierskie sowiogórskiej kolejki zębatej, trasy zbudowanej na początku XX w. (wiadukt Żdanowski, murowano-betonowy, z 1901 r., wiadukt Srebrnogórski, murowano-żelbetowy, z 1901 r. oraz most wiszący, stalowy, z 1903 r.)