Naukowcy z Wrocławia znaleźli sposób na "złotą algę". Eksperci alarmują: "Musimy poszerzyć wały"

Naukowcy z Wrocławia stworzyli plan odbudowy Odry

22 października 2024 roku przedstawiciele Koalicji "Ratujemy Rzeki" oraz Międzynarodowej Koalicji "Czas na Odrę" zaprezentowali we Wrocławiu społeczny plan odbudowy Odry. Powstał on po katastrofalnym w skutkach zatruciu ryb w 2022 roku. Ciężko jednak zaprzeczyć, że po tegorocznych zniszczeniach po powodzi nabiera on jeszcze większego znaczenia.

- Oszacowaliśmy tutaj, po raz pierwszy chyba, ilość osobników ryb, które zginęły podczas tej katastrofy. To jest między 80 a 120 milionów sztuk, czyli to gigantyczne ilości ryb. Rok po katastrofie o dziwo zaczęło się bardzo szybko odbudowywać, więc to jest też optymistyczne w tym wszystkim

mówi Radosław Gawlik ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA, w rozmowie z naszą reporterką.

Plan odbudowy Odry wskazuje na niezbędne działania dla ochrony rzeki, ale też istot w niej żyjących. Naukowcy przez dwa lata prowadzili badania, czego efektem jest raport. Nie tylko ocenia on straty i przyczyny, ale też wskazuje niezbędne działania, z których niektóre można podjąć w bliskiej przyszłości.

Według wrocławskich ekspertów dla zapewnienia efektywności proponowanych działań, niezbędne jest ograniczenie presji ze strony zanieczyszczeń, w tym w szczególności zasolonych wód kopalnianych i ścieków. Powinny polegać one też na nieingerowanie w naturalne procesy odbudowy ekosystemu, ale też być uzupełniane o aktywne formy wspierania. Wśród nich są m.in.:

• przyspieszenie powrotu rodzimych gatunków małży;
• umożliwienie dwukierunkowej migracji ryb poprzez udrożnienie bądź likwidację istniejących barier migracyjnych na Odrze i dopływach, ze szczególnym uwzględnieniem odcinków ujściowych;
• przyspieszenie odbudowy populacji ryb poprzez czasowy zakaz połowów komercyjnych na Odrze;
• ograniczenie wędkarstwa poprzez zakaz odławiania ryb w wymiarach tarłowych.

- Dla organizmów wodnych zalewanie takich terenów trasy zalewowej jest niezbędnym elementem rozrodu, bo w przypadku np. gatunków takich, jak szczupak, one muszą wylądować w pewnych terenach zalewowych po to, aby tam przejść okres tarła i później zejść na dół i tam się już rozwijać

mówi Karol Ciężak, naukowiec z Zakładu Badań Ekologicznych, w rozmowie z naszą reporterką.

Ciężak dodaje również, że sztuczne zapory trzeba zburzyć:

- My tych ryb nie będziemy mieć w sposób naturalny, jeśli nie udrożnimy dopływów, czyli jeśli na wejściach do Odry zlikwidujemy bariery poprzeczne. Tylko w tej sytuacji możemy mówić, że Odra w sposób naturalny będzie funkcjonowała, będziemy mieć tarło, będą te ryby migrowały, będą się rozwijały

dodaje naukowiec z Zakładu Badań Ekologicznych.

Jak uratować Odrę? Naukowcy apelują

Według raportu Komisji Europejskiej masowa śmierć ryb oraz innych istot na Odrze w 2022 roku była największą tego typu katastrofą przyrodniczą w historii Europy. Zdaniem autorów badań o społecznym planie odbudowy Odry, rekomendowane działania powinny stanowić część znacznie większego programu renaturyzacji koryta i doliny Odry.

Szczególnie istotne jest:

• przywrócenie łączności rzeki z terenami zalewowymi i starorzeczami;
• zwiększenie możliwości okresowych zalewów;
• prowadzenie zrównoważonej gospodarki wodnej.

Takie działania będą służyć nie tylko powstrzymaniu zagrożenia ze strony "złotej algi", ale też ograniczą skutki suszy i powodzi. Pełen raport z badań wraz z wnioskami i rekomendacjami niezbędnych działań znajdziemy TUTAJ.