Katastrofa samolotu w Kazachstanie
25 grudnia 2024 roku samolot Azerbaijan Airlines leciał ze stolicy Azerbejdżanu, Baku, do Groznego w Czeczenii na południu Federacji Rosyjskiej. W pewnym momencie zboczył z trasy i rozbił się w Kazachstanie. Większość pasażerów stanowili obywatele Azerbejdżanu. Na pokładzie znajdowało się również 16 Rosjan oraz kilku obywateli Kazachstanu i Kirgistanu.
W wyniku tego zdarzenia zginęło 38 osób, a przeżyło 29. Według wstępnych ustaleń władz Azerbejdżanu, katastrofę rejsowego samolotu spowodowała rosyjska rakieta. W czasie bowiem, gdy maszyna zbliżała się do celu podróży, armia ukraińska prowadziła ostrzał Groznego za pomocą dronów. Samolot zawrócił więc do miasta Aktau w zachodnim Kazachstanie.
W chwili podchodzenia do lądowania w pobliżu maszyny eksplodowała rakieta, a jej odłamki miały ją uszkodzić. W efekcie tego samolot rozpadł się i stanął w płomieniach.
Warto również przypomnieć, że od 24 lutego 2022 roku, kiedy to właśnie na pełną skalę zaczęła się inwazja na Ukrainę, połączenia z Rosją zawiesiła zdecydowana większość linii lotniczych. Z Europy do rosyjskich miast latają tylko linie białoruskie i serbskie. Połączenia z Rosją realizują przewoźnicy z:
- Chin;
- Indii;
- Sri Lanki;
- Turcji;
- Uzbekistanu;
- Wietnamu.
Ponadto do Rosji latają linie z krajów Bliskiego Wschodu (m.in. Emirates, Etihad i Qatar Airlines), a także przewoźnicy z Algierii, Egiptu i Maroka.
Pierwsze doniesienia o katastrofie lotniczej, która miała miejsce 25 grudnia 2024 roku, mówiły o zderzeniu się samolotu ze stadem ptaków, co miało spowodować awarię systemu sterowania. Z kolei rosyjskie media informowały, że jedną z przyczyn katastrofy miała być mgła w Groznym, która zmusiła samolot do zmiany trasy.
Według azerskich władz Rosja nie zezwoliła też na awaryjne lądowanie na żadnym ze swoich lotnisk. Agencja Reutera cytuje rosyjską agencję do spraw lotnictwa cywilnego Rosawiację, według której kapitanowi samolotu zaproponowano inne lotniska, "ale wybrał kazachskie Aktau".
Kolejne linie lotnicze zawieszają połączenia z Rosją
W reakcji na katastrofę azerskiego samolotu loty do Rosji odwołali narodowi przewoźnicy:
- Azerbejdżanu (AZAL);
- Kazachstanu (Qazaq Air);
- Izraela (El Al).
Te ostatnie dotychczas realizowały połączenia wyłącznie do Moskwy i tylko na prośbę rządu Izraela. Ponadto połączenia z Rosją zawiesiły linie Fly Dubai, czyli tani przewoźnik ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Co ważne, do 27 stycznia 2025 roku kazachskie linie nie będą realizować połączeń z Astany do Jekaterynburga, podczas gdy przewoźnik z Azerbejdżanu zawiesił rejsy do Groznego i siedmiu innych miast położonych na południu Rosji.
Zełenski złożył kondolencje prezydentowi Azerbejdżanu i wezwał do dokładnego śledztwa
27 grudnia 2024 roku prezydent Ukrainy, Wołodymyr Zełenski, złożył kondolencje prezydentowi Ilhamowi Alijewowi i narodowi Azerbejdżanu w związku z katastrofą samolotu.
"Pojawia się coraz więcej szczegółów dotyczących straszliwej katastrofy lotu Azerbaijan Airlines. Składam kondolencje prezydentowi Alijewowi i narodowi Azerbejdżanu. Każde ludzkie życie jest cenne, a każda utrata życia zasługuje na dogłębne dochodzenie w celu ustalenia prawdy"
napisał prezydent Ukrainy na platformie X.
Zełenski podkreślił, że materiały zdjęciowe i wideo z miejsca katastrofy świadczą o udziale Rosji w tej tragedii. Zaznaczył również, że jeśli Rosja w dalszym ciągu będzie szerzyć kłamstwa, jak miało to miejsce w przypadku zestrzelenia malezyjskiego samolotu w 2014 roku, konieczne będzie wzmocnienie międzynarodowego nacisku na Moskwę, aby wyjawiła prawdę i postawiła sprawców katastrofy przed wymiarem sprawiedliwości.
Biały Dom: "Zaobserwowaliśmy oznaki wskazujące na zestrzelenie azerskiego samolotu przez Rosję"
27 grudnia 2024 roku rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA, John Kirby, powiedział podczas briefingu prasowego online, że zaobserwowali oni pewne oznaki wskazujące na to, że samolot Azerbaijan Airlines mógł zostać strącony przez rosyjskie systemy obrony powietrznej.
Zaznaczył jednak, że w tej sprawie trwa wspólne śledztwo Azerbejdżanu i Kazachstanu, gdzie rozbił się samolot.
- Zaoferowaliśmy pomoc w tym dochodzeniu, jeśli będą tego potrzebować, jeśli będą tego chcieć. Ale będziemy szanować ten proces
dodał Kirby.
Pytany, czy USA posiadają dodatkowe informacje wywiadowcze wskazujące na zestrzelenie samolotu przez Rosjan, poza publicznie dostępnymi zdjęciami dziur kadłuba, Kirby potwierdził, lecz odmówił podania szczegółów.
