Ciekawostki

Dolny Śląsk, czyli kraina domów przysłupowych. Te budynki to architektoniczne perełki

2024-07-28 9:49

Na pograniczu Polski, Niemiec i Czech znajduje się Kraina Domów Przysłupowych. Zobaczymy tu specyficzny typ architektury drewnianej. Warto wybrać się w rejon m.in. Krainy Wygasłych Wulkanów i Bogatyni, gdzie takich okazałych budowli jest najwięcej. Czym się wyróżniają domy przysłupowe? Zobacz galerię.

Domy przysłupowe na Dolnym Śląsk. To wyjątkowa atrakcja

Domy przysłupowe wpisują się w styl budownictwa ludowego, które występuje na pograniczu Polski, Niemiec i Czech. Można je zobaczyć m.in. na Dolnym Śląsku, Górnych Łużycach oraz w północnych Czechach. Są wyjątkową atrakcją dla turystów.

Jak zbudowane są domy przysłupowe?

Domy przysłupowe na Dolnym Śląsku mają bardzo ciekawą konstrukcję. Budynek w tym stylu dawniej dzielono na część mieszkalną i gospodarczą. Były dwie kondygnacje i dwuspadowy dach. Część mieszkalna zazwyczaj jest drewniana, a część gospodarcza murowana. Charakterystycznym elementem tego typu domów jest to, że górne kondygnacje opierają się na tak zwanych przysłupach – są to łukowate podpory otaczające drewnianą izbę zrębową.

Skąd tego typu budynki na Dolnym Śląsku? Być może z faktu, że w tym regionie dawniej rozwijało się prężnie tkactwo, a samą działalność prowadzono w domach rzemieślników.

Gdzie w Polsce zobaczymy domy przysłupowe?

W Polsce największym skupiskiem domów przysłupowych jest Bogatynia na Dolnym Śląsku. Takich budynków jest tam ok. 200, z czego 85 jest wpisane do rejestru zabytków. Za najstarszy dom w tym stylu w Polsce zalicza się dom nr 134 we wsi Giebułtów w Górach Izerskich. Jest trzecim najstarszym tego typu budynkiem w Europie. Z domem związana jest historia dominikanina Johanna Tetzela, który kilkaset lat temu znany był ze sprzedawania odpustów za niepopełnione jeszcze grzechy. Stąd dom potocznie nazywany jest Tetzelhaus. Powstał w drugiej połowie XV wieku.

Na Dolnym Śląsku domy przysłupowe są także w Krainie Wygasłych Wulkanów. Można je zobaczyć m.in. w okolicy Złotoryi – w Proboszczowie (Chatka Zimorodka), a także w Twardocicach i Rząśniku.

Warto jednak pamiętać, że domy przysłupowe zaczęto budować pierwszy raz w średniowieczu w rejonie Saksonii i Brandenburgii. Były to przede wszystkim mieszkania rzemieślników, w późniejszym czasie powstały także w Czechach i w zachodniej części Dolnego Śląska.

Ciekawostką dla wszystkich zainteresowanych może być fakt, że co roku od 20 lat w ostatnią niedzielę maja domy przysłupowe znajdujące się na pograniczu Polski, Czech i Niemiec zostają otwarte do zwiedzania. Właśnie tego dnia gospodarze oprowadzają gości i dzielą się wiedzą na temat historii domów. W tym roku otwartych zostało ponad 170 budynków, a po polskiej stronie zwiedzający mogli odwiedzić 45 takich domów.

Zobacz w galerii zdjęcia miłośników tej wyjątkowej architektury.

Dolny Śląsk to kraina domów przysłupowych. Te budynki trzeba zobaczyć!

Quiz. Rozpoznaj powiat po nazwie miejscowości na Dolnym Śląsku. Zdobędziesz 15/15?
Pytanie 1 z 15
Nowa Ruda to miasto w powiecie:
Tak Katarzyna Zielińska spędza wakacje. Będziecie zaskoczeni, co planuje