Domy przysłupowe na Dolnym Śląsk. To wyjątkowa atrakcja
Domy przysłupowe wpisują się w styl budownictwa ludowego, które występuje na pograniczu Polski, Niemiec i Czech. Można je zobaczyć m.in. na Dolnym Śląsku, Górnych Łużycach oraz w północnych Czechach. Są wyjątkową atrakcją dla turystów.
Jak zbudowane są domy przysłupowe?
Domy przysłupowe na Dolnym Śląsku mają bardzo ciekawą konstrukcję. Budynek w tym stylu dawniej dzielono na część mieszkalną i gospodarczą. Były dwie kondygnacje i dwuspadowy dach. Część mieszkalna zazwyczaj jest drewniana, a część gospodarcza murowana. Charakterystycznym elementem tego typu domów jest to, że górne kondygnacje opierają się na tak zwanych przysłupach – są to łukowate podpory otaczające drewnianą izbę zrębową.
Skąd tego typu budynki na Dolnym Śląsku? Być może z faktu, że w tym regionie dawniej rozwijało się prężnie tkactwo, a samą działalność prowadzono w domach rzemieślników.
Gdzie w Polsce zobaczymy domy przysłupowe?
W Polsce największym skupiskiem domów przysłupowych jest Bogatynia na Dolnym Śląsku. Takich budynków jest tam ok. 200, z czego 85 jest wpisane do rejestru zabytków. Za najstarszy dom w tym stylu w Polsce zalicza się dom nr 134 we wsi Giebułtów w Górach Izerskich. Jest trzecim najstarszym tego typu budynkiem w Europie. Z domem związana jest historia dominikanina Johanna Tetzela, który kilkaset lat temu znany był ze sprzedawania odpustów za niepopełnione jeszcze grzechy. Stąd dom potocznie nazywany jest Tetzelhaus. Powstał w drugiej połowie XV wieku.
Na Dolnym Śląsku domy przysłupowe są także w Krainie Wygasłych Wulkanów. Można je zobaczyć m.in. w okolicy Złotoryi – w Proboszczowie (Chatka Zimorodka), a także w Twardocicach i Rząśniku.
Warto jednak pamiętać, że domy przysłupowe zaczęto budować pierwszy raz w średniowieczu w rejonie Saksonii i Brandenburgii. Były to przede wszystkim mieszkania rzemieślników, w późniejszym czasie powstały także w Czechach i w zachodniej części Dolnego Śląska.
Ciekawostką dla wszystkich zainteresowanych może być fakt, że co roku od 20 lat w ostatnią niedzielę maja domy przysłupowe znajdujące się na pograniczu Polski, Czech i Niemiec zostają otwarte do zwiedzania. Właśnie tego dnia gospodarze oprowadzają gości i dzielą się wiedzą na temat historii domów. W tym roku otwartych zostało ponad 170 budynków, a po polskiej stronie zwiedzający mogli odwiedzić 45 takich domów.
Zobacz w galerii zdjęcia miłośników tej wyjątkowej architektury.
