Spis treści
To najstarszy dworzec kolejowy w Polsce
Przy ul. Małachowskiego 13 we Wrocławiu możemy zobaczyć budynek dworca, który był pierwszym dworcem kolejowym na terenie ziem polskich. Wrocław Górnośląski (bo to o nim mowa) aktualnie jest już nieczynną stacją Kolei Górnośląskiej. Został zaprojektowany przez królewskiego radcę prawnego i od tamtego czasu był kilkukrotnie przebudowywany.
1 maja 1842 roku przeprowadzono pierwszą jazdę próbną, a oficjalne otwarcie wspomnianego dworca oraz linii Oława - Wrocław odbyło się 21 maja 1842 roku. Jego właścicielem było Towarzystwo Kolei Górnośląskiej.
"Cały jego gmach przybrany był bogato w zieleń i flagi. O godzinie 11 minut 15, ruszył pierwszy w dziejach Wrocławia pociąg. Składał się on z 12 wagonów osobowych i kilku towarowych. Wagony I klasy pomalowane były na czerwono, II klasy na żółto, wagony zaś III klasy wyróżniały się barwą zieloną i były ponadto odkryte, tj. bez dachów. W wagonach zasiedli akcjonariusze Towarzystwa Kolei Górnośląskiej - honorowi podróżni tej pierwszej jazdy. W stosunkowo krótkim czasie, bo po 43 minutach, wjechano na dworzec w Oławie. Dalej linia nie była jeszcze gotowa"
tak serwis polska-org.pl opisuje pierwszą podróż pociągiem z Wrocławia do Oławy.
W budynku Dworca Górnośląskiego znajdowały się:
- kasa biletowa;
- poczekalnia dla pasażerów pierwszej, drugiej i trzeciej klasy;
- restauracja;
- punkt przyjmowania bagaży;
- portiernia.
Przeznaczenie budynku przy ul. Małachowskiego 13 zmieniło się, gdy Towarzystwo Kolei Górnośląskiej dostało koncesję na budowę linii kolejowej Wrocław - Poznań. Doprowadził do tego dynamiczny rozwój kolei. Wówczas to zdecydowano się na wybudowanie większego budynku stacyjnego.
W 1857 roku wzniesiono obecny Dworzec Główny, a ten Górnośląski przekształcił się w stację o drugorzędnym charakterze. Coraz mniej pociągów rozpoczynało i kończyło tam swój bieg, a z czasem sam budynek był wykorzystywany jako:
- biurowiec;
- budynek mieszkalny;
- warsztaty.
Po wojnie za to mieściły się w nim gabinety kolejowej służby zdrowia. Na początku XXI wieku spółka PKP sprzedała najstarszą z części opisywanego dworca prywatnemu inwestorowi.
- Pochodzące z połowy XIX w. budynki mogą zostać wykorzystane na wiele sposobów, pod warunkiem zachowania ich charakteru. Ten nie wyklucza zagospodarowania terenu w sposób mogący służyć celom społecznym, przynosząc jednocześnie dochód właścicielom [...] Dla nas istotne jest przede wszystkim doprowadzenie tych budynków do stanu, w którym będą służyć każdej ze stron, w szczególności ludziom, np. tłumom wychodzącym z pociągów na pobliskich peronach Dworca Głównego. Można wykorzystać oryginalne walory
powiedział Daniel Gibski, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, w rozmowie z Radiem Wrocław.
Z kolei, w 1989 roku Dworzec Górnośląski został wpisany do rejestru zabytków. Aktualnie w dobudowanej później części budynku znajduje się noclegownia im. Brata Alberta.
