Rewolucja w kodeksie pracy 2023. Dodatkowe urlopy i wyższa płaca minimalna. Co jeszcze? [LISTA]

Od początku roku przyjmowanie cudzoziemców do pracy ma być o wiele prostsze. Wszystko za sprawą nowego systemu informatycznego. Postępowanie odwoławcze również będzie prowadzone elektronicznie. System ma usprawnić wszelkie działania, ponieważ wszystkie potrzebne rzeczy będą znajdować się w jednym miejscu, tj. dane z systemów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej, Krajowego Rejestru Karnego, Krajowego Rejestru Sądowego i Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Od nowego roku zmienią się wysokości składek na ubezpieczenia społeczne obliczane przez przedsiębiorców.

W 2023 r. przewiduje się też zmiany w rozwiązywaniu umów o pracę na czas określony. Nowe przepisy zakładają, że pracodawca będzie musiał uzasadniać wypowiedzenie takiej umowy i konsultować je z reprezentującym pracownika związkiem zawodowym. Obecnie takie wymogi dotyczą tylko wymówienia umowy na czas nieokreślony.

Obecnie w razie konieczności szybkich zwolnień pracodawcy często w pierwszym rzędzie rozwiązują umowy na czas określony, bo nie trzeba wskazywać powodów zakończenia zatrudnienia, co jest niesprawiedliwe.

Od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie z 3010 zł do 3490 zł. Kolejna podwyżka — tym razem do 3600 zł — ma obowiązywać od lipca 2023 r. Wzrośnie też minimalna stawka godzinowa dla samozatrudnionych i zleceniobiorców. Od 1 stycznia 2023 r. wyniesie ona 22,80 zł, a od lipca 23,50 zł.

Nowe przepisy przewidują wydłużenie urlopu rodzicielskiego o dodatkowe dwa miesiące (jego wymiar formalnie wzrośnie z obecnych 32 tygodni do 41 tygodni).

Dodatkowe wolne zyskają też pracownicy, którzy nie są rodzicami małych dzieci. Wspomniany projekt przewiduje bowiem wprowadzenie 5-dniowego urlopu opiekuńczego. Będzie on udzielany w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny (rodzicom, dzieciom lub małżonkowi) albo osobie, która mieszka z pracownikiem. Urlop ten ma być bezpłatny.

Kolejne dodatkowe dwa dni wolnego będzie można zyskać, korzystając ze zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, czyli np. w razie powodzi lub innych klęsk żywiołowych albo katastrof, a także w przypadku uszkodzenia domu, wypadku dziecka w szkole, nagłej choroby członka rodziny itp. Czas zwolnienia – w przeciwieństwie do urlopu opiekuńczego – będzie płatny, ale w wysokości połowy przysługującego wynagrodzenia.

Pracownik, po wcześniejszym uzgodnieniu z pracodawcą, będzie mógł w pełni lub częściowo pracować z wyznaczonego przez siebie miejsca. Oczywiście podstawowym warunkiem jaki należy spełnić jest rodzaj wykonywanej pracy. Samo ustalenie zdalnego trybu może być uzgodnione podczas zawierania umowy, a nawet w trakcie jej trwania. Szczegóły wykonywania pracy zdalnej określa się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, albo wieloma organizacjami. Dodatkowo, wszelkie koszty tego typu pracy pokrywa pracodawca.

W przyszłym roku zmienią się też zasady stosowania umów na okres próbny. Maksymalny czas trwania takiego kontraktu będzie zależał od długości umowy na czas określony, jaką firma będzie chciała zawrzeć z zatrudnionym po okresie próby, tj.:

• jednego miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
• dwóch miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy,
• trzech miesięcy — w pozostałych przypadkach (czyli np. gdy po okresie próbnym firma od razu chce zawrzeć umowę na czas nieokreślony).

W 2023 roku firmy zyskają możliwość skuteczniejszego sprawdzania trzeźwości zatrudnionych. Firma będzie mogła wprowadzić kontrolę w miejscu pracy, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo do ochrony mienia. Chodzi o nadzór niewymagający badania laboratoryjnego, czyli np. sprawdzanie alkomatem, a nie pobieranie krwi.